اخبار

مهدی سلطانی یک ایرانی، آذری و ترک زبان


چرا می گوییم، زبان فارسی، زبانی فراقومی و زبان ملی ایران است. هیچ یک از زبان ها و گویش های فلات ایران چون زبان فارسی، واجد چنین جایگاه بلندی نیست. 

شرح یکی از ده ها ویژگی زبان فارسی که زبان فارسی این ویژگی ها را دارد و دیگر گویشها و زبانهای موجود در فلات ایران، این ویژگی ها را ندارند و به خاطر همین ویژگی ها است که زبان فارسی زبان ملی و رسمی است؛ 
زبان ترکی در فلات ایران، فقط از جانب هموطنان عزیز ترک زبان، مورد توجه قرار گرفته است. اگر در این پانصد سال اخیر، مورد توجه  قرار گرفته است. یعنی فقط ترک زبانها، برای قوام و قوت بخشیدن به این زبان تولید محتوا کرده اند. اگر تولید کرده اند.دیگر اقوام نقشی در تولید محتوا و متن در زبان ترکی و برای زبان ترکی نداشته اند. ایضا، لرها، کردها، بلوچها، مازنی ها، گیلک ها و...
یعنی کردها، کردزبانها، لرها، لرزبانها، گیلانی ها و ... که همگی هموطن محترم و عزیزایرانی ما هستند، به زبان قومی خود نوشته اند و سروده اند و... چنین هستند و چنین کرده اند سایر گویشوران و اقوام امروز فلات ایران.
اما زبان فارسی و تولید محتوا و متن برای این زبان در انحصار و محدود به هیچ قوم، تبار و جغرافیایی در فلات ایران نبوده است. 

به عبارت دیگر؛ کردها، ترک زبانها، گیلک ها ، مازنی ها، لرها و...، فقط، منحصرا برای زبان خود، درون خود، برای زبان خود که کردی، ترکی، گیلکی، مازنی، لری و... باشند، متن و محتوا تولید کرده اند. لر در زبان کردی تولید محتوا و متن نداشته است و کرد برای زبان لری تولید محتوا و متن نداشته است! گیلک، لر، مازنی، کردو...به زبان ترکی تولید محتوا نکرده اند و ترک زبانها و آذری ها برای زبان گیلکی، لری، کردی و...تولید محتوا نداشته اند و.... 
ولی همه این اقوام با جان و دل، با شور و شعور در فرایندی خود انگیخته، از قرنها پیش، برای زبان فارسی و در زبان فارسی، تولید متن و محتوا داشته اند. 

هرچند، کم و کیف این محتواها و متونی که اقوام ایرانی در زبان و گویش خود و در محدوده زبان و گویش خود تولید کرده اند، همگی، روی هم،  قابل مقایسه با حجم گسترده،ژرف و فاخر متون موجود در و به زبان فارسی نیست! 

اما در قوام و قدرت بخشیدن، فرهیخته و فربه کردن و بالندگی زبان فارسی، همه باشندگان فلات ایران و حتی پیرامون فلات ایران، بسیار فراتر ازجغرافیای سیاسی امروز ایران، همه اقوام با هر زبان و گویشی،  همه سلسله حکمرانان و پادشاهان از هر قوم و زبانی، کوشیده اند و برای زبان فارسی، متن و محتوا تولید کرده اند! یعنی به زبان فارسی، شعر سروده اند، تاریخ نگاشته اند، داستان و حکایت نوشته اند، متن فلسفی و عرفانی نوشته اند، حتی متن پزشکی تالیف کرده اند و...
وباز با قاطعیت می توان گفت؛ 
همه اقوام، زبانها و سلسله های پادشاهی موجود درفلات ایران،  در بالندگی زبان فارسی کوشیده اند و مشارکت داشته اند. 
از آن سوی سیحون و جیحون و خوارزم
از طوس و نیشابور در شرق (رودکی، فردوسی، عطار و بیهقی و...)  
و شیراز و بغداد در جنوب ( سعدی و حافظ و...) گرفته 
تا شمال و شمالغرب و غرب و آران ( نظامی گنجوی، مولوی،شرفنامه بدلیسی، قطران تبریری، خاقانی، سهروردی، شهریار، حسین منزوی و... )
از حکومت صفاریان، غزنویان، صفویه تا قاجار و ...، همه در ساخت این بنای باشکوه، یعنی زبان فارسی مشارکت داشته اند. 
البته زبان عربی که محمول نصوص دینی بوده است یک استثناء است که در سده های اخیر، این ویژگی زبان عربی کم و کم رنگ تر شده است. 

پس، صفت زبان ملی و رسمی، برای زبان فارسی، در جغرافیای سیاسی امروز ایران، بنابر این واقعیات غیر قابل انکار تاریخی، جغرافیایی و جامعه شناسانه، تنها و تنها، برازنده زبان فارسی است و بس! 
 

۱۹ آذر ۱۴۰۲ ۲۰:۰۵
روابط‌عمومی و اطلاع رسانی شورای فرهنگ عمومی کشور |