در این گزارش آمده است: قبل از تصویب آیین نامه نامگذاری روزهای خاص توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، بررسی و تأیید روزها و مناسبت های خاص برای درج در تقویم رسمی کشور متولی مشخصی نداشت و مناسبت هایی که توسط مراجع مختلف از قبیل هیأت دولت یا مجلس شورای اسلامی اعلام می شد، توسط مرکز استخراج تقویم دانشگاه تهران (آقای دکتر ایرج ملکپور) در تقویم رسمی کشور درج می شد.
با این روش، امکان نظارت و انتشار تقویم با مناسبت های یکسان وجود نداشت؛ تا اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 314 مورخ 72/6/30 آیین نامه 8 ماده ای را با عنوان «آیین نامه نامگذاری روزهای خاص» مصوب و ابلاغ نمود که در مقدمه این آیین نامه آمده است:
«با توجه به مصوبه جلسه 295 مورخ 1371/9/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شد تعیین روزهای خاص به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد، مشروط بر این که هر پیشنهادی قبلاً در شورای فرهنگ عمومی (با شرکت نمایندگان سه فرهنگستان) تأیید شده باشد.»
به همین منظور، پیشنهاد «تشکیل کمیسیون نامگذاري روزهای خاص» در جلسه مورخ 1373/1/15 شورای فرهنگ عمومی و تفویض اختیار به این کمیسیون برای بررسی روزها و مناسبت های خاص قابل درج در تقویم رسمی کشور، مطرح و مورد موافقت اعضای حاضر در جلسه قرار گرفت.
از زمان ابلاغ این مصوبه، اولین جلسه «کمیسیون نامگذاری روزهای خاص» در تاریخ 1373/2/14 با حضور نمایندگان سه فرهنگستان (زبان و ادب فارسی، علوم، علوم پزشکی)، وزارت آموزش و پرورش، وزارت کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و ستاد کانونهای فرهنگی- هنری مساجد کشور، تشکیل می شود تا در مورد پیشنهادهای ارایه شده، تصمیم گیری نمایند.
* از جلسه 62 مورخ 1387/8/12 نماینده فرهنگستان هنر، از جلسه 71 مورخ 1388/12/16 نماینده مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، از جلسه 77 مورخ 21389/11/25 نمایندگان انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، مدیر مرکز حوزه های علمیه برادران و مدیر مرکز حوزه های علمیه خواهران، به اعضای کارگروه اضافه شدند.
* از جلسه مورخ 1396/11/14 مطابق تصمیم جلسه 695 مورخ 1396/10/5 شورای فرهنگ عمومی کشور، کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت ورزش و جوانان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای فرهنگی- اجتماعی زنان، ستاد کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور و یک نفر شخصیت فرهنگی، تشکیل و آخرین جلسه نیز در تاریخ 1399/11/4 برگزار شد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 648 مورخ 1388/6/24 آیین نامه 7 ماده ای را تصویب و ابلاغ نمود که در آن آیین نامه، مطابق ماده 2، نامگذاری روزها و مناسبت های خاص به دو دسته تقسیم شد که عبارت است از:
الف) مناسبت های مندرج در «متن تقویم» (مناسبت های ملی – اسلامی)؛
ب) مناسبت های مندرج در «ضمیمه تقویم» (مناسبت های صنفی- سازمانی).
* مطابق ماده 3 این آیین نامه، روزهای و مناسبت های مندرج در متن تقویم، به مناسبت هایی اطلاق می شود که دارای حداقل یکی از ویژگی های زیر باشد:
الف) برای تمام قشرهای مختلف جامعه مهم و تأثیرگذار بوده و از دیدگاه همه ملت ارزشمند و معتبر باشد.
ب) همه مناطق کشور، آن مناسبت را با خود مرتبط بدانند و اهمیت آن منحصر به یک منطقه جغرافیایی خاصی نباشد.
ج) تقویت کننده حداقل یکی از مؤلفه های هویت ملی ایرانیان باشد.
* مطابق ماده 4، روزها و مناسبت هایی که دارای ویژگی های فوق نباشند، در ضمیمه تقویم آورده می شود.
* مطابق ماده 5، پیشنهاد نامگذاری، کاهش، افزایش یا هرگونه تغییر و اصلاح روزها و مناسبتهای خاص از سوی اشخاص مختلف (اعم از حقیقی و حقوقی) به شورای فرهنگ عمومی ارایه می شود و پس از بررسی و تصویب در آن شورا به تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و به عنوان روز و مناسبت خاص، حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم درج می شود.
* مطابق ماده 6، اشخاص حقیقی و حقوقی که تقویم منتشر می کنند، موظفند روزها و مناسبت های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم درج نمایند.
دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور به استناد «آیین نامه نحوه نامگذاری روزها و مناسبت های خاص(مصوب جلسه 648 مورخ 1388/6/24 شورای عالی انقلاب فرهنگی)»، دستورالعمل اجرایی آیین نامه مورد اشاره را تنظیم و در جلسه 540 مورخ 1389/9/23 شورای فرهنگ عمومی به تصویب رساند.
کارگروه نامگذاری روزها و مناسبت های خاص، ذیل «حوزه فرهنگ عمومی»، از جمله کارگروه هایی است که با هدف تقویت مؤلفه های هویت ملی ایرانیان و بزرگداشت شخصیت ها، ارزش ها و تحکیم پیوندهای دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و علمی در جامعه، به بررسی کارشناسی روزها و مناسبت های خاص پیشنهادی از سوی دستگاه های دولتی و مؤسسه های وابسته و همچنین اشخاص حقیقی و حقوقی می پردازد.
کارگروه نامگذاری روزهای خاص، متشکل از نمایندگان منتخب اعضای شورای فرهنگ عمومی و همچنین نمایندگان فرهنگستان های چهارگانه می باشد که مصوبات آن، پس از تصویب شورای فرهنگ عمومی، برای تأیید نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام می شود.
با ارایه پیشنهادهای نامگذاری به دبیرخانه شورا، کارشناس مربوطه ضمن رعایت مفاد آییننامه نامگذاری روزهای خاص (مصوب 30/6/72 و 88/6/24 ) نسبت به ارایه پیشنهادها به کارگروه نامگذاری اقدام و پس از تصویب یا عدم تصویب، آن را به پیشنهاد دهنده اعلام می نماید.
پس از تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی، روزها و مناسبت های خاص به دستگاه های اجرایی ابلاغ و مراتب اجرایی نمودن روزهای مصوب، برای درج در تقویم سالانه به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران اعلام می شود.
به استناد ماده 7 آیین نامه قبلی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می تواند در هر مورد که لازم بداند گزارش عملکرد و هزینه های انجام شده برای برگزاری روزها یا هفته های مصوب را از دستگاه اجرایی درخواست و رسیدگی کند و در صورتی که آن را متناسب با اهداف این آیین نامه نداند، موضوع را برای تجدید نظر روز یا هفته نامگذاری شده، به شورای فرهنگ عمومی گزارش دهد.
در راستای اهداف فرهنگی کشور و فرهنگسازی از طریق روزها و مناسبت های خاص و تقسیم مناسبت ها به دو دستة مناسبت های ملی– اسلامی (مندرج در متن تقویم) و مناسبت های صنفی- سازمانی (مندرج در ضمیمه تقویم)؛ مناسبت های متن، مناسبت هایی هستند که تمامی ناشران تقویم اعم از حقیقی یا حقوقی موظفند آنها را در متن تقویم درج نمایند و مناسبت های ضمیمه، مناسبت هایی هستند که در انتهای تقویم، موظف به درج آنها می باشند.
روزها و مناسبت های مندرج در تقویم رسمی کشور، به روایت آمار:
ردیف
|
عنوان مطالب
|
تعداد روزها و مناسبت ها
|
1
|
روزها و مناسبت های مندرج در متن تقویم
|
282 مورد
|
2
|
روزها و مناسبت های مندرج در ضمیمه تقویم
|
90 مورد
|
3
|
تعطیلات رسمی هجری- قمری فعلی مندرج در تقویم
|
17 مورد
|
4
|
تعطیلات رسمی هجری- شمسی فعلی مندرج در تقویم
|
10 مورد
|