«نحوه نامگذاری روزها و مناسبتهای خاص برای درج در تقویم رسمی کشور»
مقدمه:
در
جوامع مختلف برای بزرگداشت ارزشهایی که بدان معتقدند روزها و مناسبتهایی
را برای معرفی و نهادینه کردن آن ارزشها در روح و جان مردم اختصاص می
دهند. معمولاً امر نامگذاری روزها، پس از انقلاب هایی که در دنیا به
منظور تغییر نظام ارزشی (در اشکال مختلف) رخ داده، به صورت قابل ملاحظه ای
خود را آشکار ساخته است.
در
طی دورانی که انقلاب ها در حال شکل گیری و تداوم بودند، وقایع و حوادث
مهمی اتفاق می افتاد که اهم این وقایع مهم پس از پیروزی انقلاب در تاریخ و
تقویم های کشور انقلابی ثبت و ضبط می شده است و برای حفظ و بزرگداشت این
وقایع که به عنوان عامل یا عوامل اتحاد و اتفاق و همبستگی اجتماعی و یا
سبب ایجاد وجدان مشترک اجتماعی بود و مردم را در نیل به هدف و پیروزی یاری و
مدد نموده است، روز اتفاق و حادثه را تحت نام و عنوانی مشخص حفظ و ثبت می
کردند و طی سالیان بعد، هر سال به نوعی به گرامیداشت آن روزها می
پرداختند و در طول تاریخ، روزهایی را داریم که در کشورهای مختلف هنوز تداوم
دارند.
علاوه
بر این امر که در کشورهای مختلف به صورت های گوناگون جریان یافته است،
بعضی از روزها و مناسبت ها به دلیل عمومی و فراگیر بودن موضوع، حالتی
جهانی به خود گرفته و از طرف اکثریت کشورها پذیرفته شده و برای گرامیداشت
آن روزها، برنامه ریزیهای گوناگونی در کشورهای مختلف انجام می شود.
بدین ترتیب، تقویم ها، نمودی از فرهنگ جوامع خویشند و آشنایی با فرهنگ ملی را ساده تر می سازند.
در
راستای اهداف اصول سیاست فرهنگی کشور و ایجاد هماهنگی لازم، طی مصوبه 295
مورخ 1371/9/10 شورای عالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نامگذاری روزها و مناسبت
های خاص به شورای فرهنگ عمومی محول شده است.
شورای
فرهنگ عمومی به منظور بررسی کارشناسی روزها و مناسبتهای خاص، کمیسیون
نامگذاری روزهای خاص را با اهداف و وظایف مشخص و با ترکیب زیر تشکیل می
دهد:
1- دبیر شورای فرهنگ عمومی به عنوان رییس کمیسیون؛
2- نماینده فرهنگستان علوم پزشکی؛
3- نماینده فرهنگستان علوم؛
4- نماینده فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛
5- نماینده فرهنگستان هنر؛
6- نماینده وزارت کشور؛
7- نماینده وزارت آموزش و پرورش؛
8- نماینده سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران؛
9- نماینده سازمان تبلیغات اسلامی؛
10- نماینده ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانونهای فرهنگی و هنری مساجد؛
11- نماینده مرکز مدیریت حوزه های علمیه برادران؛
12- نماینده مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران؛
13- نماینده انجمن آثار و مفاخر فرهنگی؛
14- نماینده شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران؛
15- نماینده شورای فرهنگی – اجتماعی زنان؛
16- مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی.
نامگذاری،
تغییر و جابه جایی روزها و مناسبت های خاص برحسب پیشنهاد و درخواست
اشخاص مختلف اعم از حقیقی و حقوقی خواهد بود که با امضای بالاترین مقام
ذیربط در قالب تکمیل فرم نامگذاری، به کمیسیون نامگذاری روزهای خاص
شورای فرهنگ عمومی ارایه می شود و پس از تأیید توسط این کمیسیون، برای
تصویب نهایی در شورای فرهنگ عمومی طرح می شود.
دبیرخانه
شورای فرهنگ عمومی همه ساله، روزها و مناسبت های مصوب تقویم سال را در
اختیار متقاضیان قرار می دهد. از آنجا که مرجع ناظر بر چاپ و نشر تقویم،
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ بنابراین تنها کسانی که از آن وزارتخانه
مجوز چاپ دریافت مین مایند، مجاز به چاپ تقویم و سررسید خواهند بود و سایر
تقاویم از درجه اعتبار ساقط می باشند.
شورای
فرهنگ عمومی طبق مصوبه مورخ 1388/4/9 در خصوص بازنگری آییننامه مورخ
1371/9/10، اقدام به بازنگری «آیین نامه نام گذاری روزها و مناسبتهای
خاص» نمود که در جلسه 648 مورخ 1388/6/24 شورای عالی انقلاب فرهنگی، آیین
نامه «نحوه نامگذاری روزها و مناسبت های خاص» در 7 ماده به تصویب رسید.
متن آیین نامه جدید به شرح ذیل است:
ماده1- هدف
از نامگذاری روزها و مناسبتهای خاص، تقویت مؤلفه های هویت ملی ایرانیان
و بزرگداشت شخصیت ها، ارزش ها و تحکیم پیوندهای دینی، فرهنگی، اجتماعی،
سیاسی، اقتصادی و علمی در جامعه است.
ماده 2- روزها و مناسبت های خاص به دو دسته ذیل تقسیم می شود:
الف) روزها و مناسبت های مندرج در متن تقویم (روزها و مناسبت های ملی – اسلامی)
ب) روزها و مناسبتهای مندرج در ضمیمه تقویم (روزها و مناسبت های صنفی – سازمانی)
ماده 3- روزها و مناسبت های مندرج در متن تقویم به مناسبت هایی اطلاق می شود که دارای حداقل یکی از ویژگی های زیر باشد:
الف) برای تمام قشرهای مختلف جامعه مهم و تأثیرگذار بوده و از دیدگاه همه ملت، ارزشمند و معتبر باشد.
ب) همه مناطق کشور، آن مناسبت را با خود مرتبط بدانند و اهمیت آن منحصر به یک منطقه جغرافیایی خاصی نباشد.
ج) تقویت کننده حداقل یکی از مؤلفه های هویت ملی ایرانیان باشد.
ماده 4- روزها و مناسبتهایی که دارای ویژگی های فوق نباشند، در ضمیمه تقویم آورده می شود.
ماده 5- پیشنهاد
نامگذاری، کاهش، افزایش و یا هر گونه تغییر و اصلاح روزها و مناسبتهای
خاص از سوی اشخاص مختلف (اعم از حقیقی و حقوقی) به شورای فرهنگ عمومی ارایه
می شود و پس از بررسی و تصویب در آن شورا به تأیید شورای عالی انقلاب
فرهنگی رسیده و به عنوان روز و مناسبت خاص، حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم
درج می شود.
ماده 6- کلیه
اشخاص حقیقی و حقوقی که تقویم منتشر می کنند، موظفند روزها و مناسبت های
مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم درج
نمایند.
ماده 7- این آیین نامه مشتمل بر 7 ماده در جلسه 648 مورخ 1388/6/24 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.