ذکاوتى قراگزلو، على. ۱۳۷۶. آسیب‌شناسى فرهنگ بشرى از نگاه قرآن‌کریم. تهران: معاونت پژوهشى و آموزشى وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى‌و دبیرخانه شوراى فرهنگ عمومى.
چکیده:
در این تحقیق، کوشش بر این بوده است که آسیب‌ها و فرهنگها را از نگاه قرآن مجید بررسى کنیم. سؤال اصلى تحقیق این است که پاسخ هدایت قرآن به دشواریهاى تمدنى و فرهنگى امروز چیست؟
یکى از تقسیم‌بندى‌هاى مطرح در مورد فرهنگها این است که فرهنگها را به تناسب ادیان )اعم از الهى و غیرالهى( گونه شناسى مى‌کنند. محققان برجسته پدیدارشناسى مى‌گویند وجود ذاتاً دین ورز است و این نیز دلیل دیگرى بر گونه شناسى فرهنگى بر حسب دین است.
از نگاهى دیگر نگاه پیشرفت ابزار و گونه‌هاى تقسیم کار فرهنگ‌هاى بشرى تحت تأثیرنوگرایى )مدرنیسم( قرار گرفته‌اند که فرم یکسان و یگانه‌سازى داشته است، اما در عین حال تصادم‌ها و برخوردهاى هویتى و فرهنگى را بارزتر کرده است.
این تحقیق در چهار بخش فراهم آمده است:
در بخش اول این تحقیق، تمدن‌ها و فرهنگها در گذر تاریخ بررسى شده است. در بخش دوم، سیر مطالعات در خصوص دین و فرهنگ آمده است، از تمثیل غار افلاطون تا خلود روح و سیر دیالکتیک روان آدمى‌تا نظریه‌هاى جدید فلسفى مؤثر در کلام‌جدید و روان‌شناسى و جامعه‌شناسى و سیر مداوم و متقابلى از جنبه‌هایى از امر قدسى با امر دنیایى سخن مى‌رود. در بخش سوم، جامعه‌ى‌نو و آسیب‌هاى آن مطرح مى‌شود. زیرا نوگرایى متهم است که بر مرکب تکنولوژى نشسته و تأخر فرهنگى و تضاد بین فرهنگ مادى و فرامادى را همیشگى و چاره‌ناپذیر ساخته است. در بخش چهارم، با مقدمه‌اى در باب درک متون دینى، کوشش مى‌شود به این سؤال پاسخ داده شود که امر هدایت در دیدگاه تفسیرى قدیم و جدید چیست و در این خصوص کوشش شده است که وجوه تمایز و عوامل مؤثر بر تفسیرنویسى دوره‌ى معاصر بررسى شود.