مداحی متفاوت محمود کریمی برای ناشنوایان در حرم امام رضا
۱۴۰۱/۰۲/۰۷
برگزاری مراسم شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان برای ناشنوایان در حرم امام رضا (ع) توسط حاج محمود کریمی، ضمن آنکه نوآوری فوقالعاده دیگهای از این مداح عزیز کشورمان در عرصه مدیحهسرایی برای اهل بیت (ع) بود، [کما اینکه مداحی دوره گردی از دیگر ابتکارات وی در سالهای گذشته بود] دارای ابعاد مختلف اجتماعی است. اما در میان آنها به نظرم از دیدگاه ارتباطی دارای نکاتی جالب و به شخصه برای بنده جدید بود:
1-این اتفاق بسان ارتباطات آئینی غیرکلامی، پدیدهای فوقالعاده، بدیع و بسیار اثرگذار بود. اینکه افراد ناشنوا به شکلی هماهنگ و جمعی، نشانههای نشاندادنی قراردادی و غیرقراردادی را انجام میدادند، صحنه ارتباطی بدیع و عمیقی را به وجود آورد. نوعا آنچه در ارتباطات آئینی و گروهی شاهدیم غلبه کلام بر غیرکلام است اما در اینجا ماجرا معکوس شد و غیرکلام بر کلام غالب شد و یک تجربه جدید را خلق کرد؛ به طوری که مداح به عنوان ارتباطگر کلامی به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.
2-در یک رویکرد مخاطبپژوهانه، به شخصه شاهد بودم که با پخش این کلیپ برای اطرافیان، ضمن تعجب به شدت تحت تأثیر آن قرار میگرفتند که خود گواهی بر قدرت پنهان ارتباطات غیرکلامی در نظام ارتباطی انسان است. ظاهرا در فضای مجازی نیز بازخوردهای جدی مثبت داشته است. به نظرم برخی از نشانهها از جمله تشنه لب و بی کفن به مراتب قدرت تجسم آفرینی بیشتری از لفظ دارد.
3-در حوزه ناشنوایان تخصصی ندارم اما به نظرم جعل بسیاری از نشانهها از جمله علی، حسین و ابالفضل علیهم السلام ناشی از یک رویکرد درونزای بومی بود و ابداعات و ابتکارات جالبی داشت.
4-این حرکت نشان داد که توجه به خرده فرهنگها و از جمله خرده فرهنگهای ارتباطی، در عین مهجور بودن، چه ظرفیت عظیمی است که توجه به آن به شکلی فعالانه و جذاب، چه آثار مهم اجتماعی را به همراه دارد. به دیگر سخن، این مورد، نمونهای روشن از ضرورت توجه به مختصات مخاطب به ویژه از حیث فرهنگی و ارتباطی جهت داشتن یک ارتباط مؤثر است.
از همه اینها که بگذریم، سوء استفاده کنم و بگم که به نظرم این ابتکار، یک نمونه جالب از همگرایی فرهنگ و ارتباطات است. فرهنگی است، چرا که در جهت تعظیم شعائر دینی است. ارتباطی است چرا که غیرکلامی است. همه اینها نشان میدهد که این منظرگاه چه از جهت نظری و چه از نظر عملی، ظرفیتهای جدی مغفول دارد.