تکوین
و تکون هویت ملی ایرانیان، موضوعی کلیدی و کلان است که ابعاد گوناگونی را
در برمی گیرد. به طول معمول زبان، نژاد ، تاریخ، جغرافیا و مذهب عناصر اصلی
را در بحث هویت ملی ملت های مختلف تشکیل می دهند.
مفهوم
«ملت» در این نگاه، متفاوت از معنایی که منبعث از سکولاریسم است، دارای
اعتباری تاریخی و جغرافیایی است. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در همین راستا
فرموده اند: «هویت ملی هم که می گوییم، ملیت در مقابل دین نیست، بلکه هویت
ملی هر ملت، مجموعه فرهنگ ها و باورها و خواست ها و آرزوها و رفتارهای
اوست. یک ملت مذهبی ، یک ملت موحد، یک ملت مؤمن و یک ملت معتقد به پاکان
درگاه الهی و اهل بیت پیغمبر (ص) است، این جزو فرهنگ و هویتشان است.
در مجموعه حاضر سیر تکوین هویت ملی ایرانیان را از عهد باستان تا انقلاب اسلامی در 10 مقاله بررسی می کند.
1 – تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان در بستر تشیع و عصر انقلاب اسلامی؛
دکتر موسی نجفی (عضو هیأت علمی علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
2 – هویت از نظر فرهنگی و فلسفی،
دکتر کریم مجتهدی (استاد فلسفه دانشگاه تهران)
3 – هویت ایرانیان و انقلاب اسلامی؛
دکتر محمد طیب صحرایی (عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع))
4 – تشیع و شکل گیری ملیت ایرانی
دکتر محمدعلی فتح الهی ( عضو هیأت علمی علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
5 – هویت ایرانیان بر پایه ولایت، در افق مهدویت؛
دکتر مهدی ابوطالبی و دکتر ابوذر مظاهری (عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) قم)
6 – تمدن سازی ایرانیان از عهد باستان تا عصر انقلاب اسلامی؛
مصطفی آیت مهدوی (پژوهشگر معارف اسلامی و علوم سیاسی)
7- تحولات هویت تاریخی و فرهنگی ایرانی؛
دکتر موسی حقانی (محقق و پژوهشگر موسسه مطالعات و تاریخ معاصر ایران)
8- آسیبشناسی هویت دینی از ایرانیان پیش از اسلام؛
محمدصادق سیگارودی(محقق و پژوهشگر تاریخ)
9- روح معنویت، تعبد و توحید به مثابه عنصری جداییناپذیر از هویت ملی ایرانیان؛
مصطفی امه طلب (محقق و پژوهشگر معارف اسلامی و علوم سیاسی)
10- قدرتمندی عنصر شیعه در روابط بینالمللی معاصر(تاثیر متقابل اندیشه سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی ایران)؛
دکتر محمدتقی حسینی(دکتری علوم سیاسی و محقق روابط بین الملل)